Chân dung một người nặng lòng với văn hoá dân tộc Kháng
Đội văn nghệ dân tộc Kháng Theo bà Lò Thị Phớ, để thành lập được đội văn nghệ dân tộc Kháng ở huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La duy trì hoạt động nền nếp, có hiệu quả như ngày hôm nay là cả một quá trình vận động gian nan, vất vả. “Khó khăn nhất là đi vận động, làm công tác tư tưởng với chồng con, bố mẹ của các thành viên. Có người thì chồng con nhất trí cho tham gia đội văn nghệ, nhưng bố mẹ chồng lại không nhất trí, nên tôi đã kiên trì đến từng nhà tiêp tục vận động, giải thích rằng, giờ đây Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương đang rất quan tâm đến việc gìn giữ và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc, trong đó có dân tộc Kháng, vì thế khuyên nhủ động viên các cháu cố gắng tham gia” – bà Phớ chia sẻ Không chỉ gặp rào cản từ phía gia đình trong quá trình vận động anh chị em tự nguyện tham gia câu lạc bộ, đội văn nghệ cũng gặp nhiều khó khăn về kinh phí hoạt động, thiếu trang phục, nhạc cụ biểu diễn. Tuy nhiên, cảm nhận được tình yêu, nhiệt huyết của bà Lò Thị Phớ không quản ngại nắng mưa tuyên truyền vận động, nhiều người Kháng ở xã Chiềng Ơn đã dần hiểu và cùng bà tham gia đội văn nghệ dân tộc Kháng. Bắt đầu từ năm 2017, đội văn nghệ chính thức được thành lập, gồm 10 nam, 10 nữ. Bình quân mỗi bản người Kháng ở xã Chiềng Ơn có 2-3 người, trong đó nhiều nhất là bản Đán Đăm và bà Phớ được anh chị em trong đội văn nghệ tín nhiệm bầu là đội trưởng. Bà Lò Thị Phớ Với vai trò trách nhiệm của người khởi xướng, là đội trưởng đội văn nghệ, tranh thủ những lúc nông nhàn, hay vào các buổi tối, bà Lò Thị Phớ tập trung cùng chị em cắt, khâu, thêu thùa trang phục dân tộc biểu diễn. Còn anh em thì chế tác một số nhạc cụ dân tộc, từng bước khắc phục khó khăn thiếu thốn, thường xuyên tập luyện, duy trì hoạt động của đội cho đến hôm nay. Chị Lò Thị Dung, thành viên câu lạc bộ gìn giữ bản sắc dân tộc Kháng cho biết: “Được Bà Phớ đến tận nhà vận động, động viên tham gia đội văn nghệ, mặc dù làm nông rất vất vả, nhưng cũng may được chồng tạo điều kiện nhất trí cho vào đội, nên tôi cũng rất mừng, và yên tâm. Từ ngày vào đội văn nghệ ai chưa biết, chưa thạo cũng đều được bà Phớ tận tình truyền dạy, để mọi người đều biết múa, biết hát” Xã Chiềng Ơn là xã vùng 2 của huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Xã có 6 bản, gồm 3 dân tộc: Thái, La Ha, Kháng cùng sinh sống, trong đó dân tộc Kháng chiếm hơn 50% dân số toàn xã. Việc duy trì được một đội văn nghệ dân tộc Kháng hoạt động thường xuyên, góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc. Những lễ hội truyền thống Pang Á, lễ hội cầu mưa, cầu mùa, lễ hội Lông Khuống, Hưn Mạy,điệu múa Tăng Bu, những làn điệu dân ca Kháng tưởng chừng đã bị lãng quên nay được đội văn nghệ luyện tập, phục dựng lại với sự giúp đỡ của cán bộ văn hóa huyện. Là đội văn nghệ dân tộc Kháng duy nhất của huyện Quỳnh Nhai, bây giờ, không chỉ biểu diễn phục vụ bà con các bản trong xã, đội văn nghệ của bà Phớ còn thường xuyên tham gia các hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng tại địa phương; các dịp Lễ Tết, ngày hội vui bản, vui mường, với những bài hát, điệu múa truyền thống của dân tộc. Các tiết mục này đều do chính bà Lò Thị Phớ dàn dựng, truyền dạy, với mong muốn duy nhất là con con cháu sẽ tiếp tục gìn giữ văn hóa của dân tộc mình. Điệu múa Hưn Mạy của đội văn nghệ dân tộc Kháng “Hiện nay xã hội phát triển, có điều kiện hơn trước rồi, tâm nguyện của tôi hiện nay là mong muốn thế hệ con cháu dân tộc Kháng sẽ quan tâm đến việc gìn giữ và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc mình. Mong muốn mỗi bản dân tộc Kháng sẽ thành lập được một đội văn nghệ vì bây giờ tôi đã có tuổi, đã cất công truyền dạy rồi, nên mong muốn bản sắc văn hoá dân tộc Kháng sẽ không bị mai một theo thời gian”- bà Phớ cho biết. Nặng lòng gìn giữ văn hóa dân tộc mình, những việc làm của bà Lò Thị Phớ thật ý nghĩa, cần được nhân rộng trong cộng đồng các dân tộc./. Tòng Đức Anh/ VOV Tây Bắc
