Cà phê vợt là tên gọi xuất phát từ cách pha của loại đồ uống này. Người pha bỏ cốt cà phê vào một chiếc vợt vải hình phễu, miệng tròn, kẹp cọng kẽm ở đầu và cán, sau đó trụng nước sôi, ngâm ủ nóng trên nồi hơi. Khi có khách yêu cầu, người pha mới chế nước sôi già, lọc qua vợt một lần nữa rồi rót ra ly.
Cô Nguyễn Thị Hạnh, 57 tuổi bán cà phê vợt hơn 47 năm. Ảnh: Lữ Nguyên.Du khách muốn thưởng thức ly cà phê miền Tây, thư thái đọc báo giấy, trò chuyện lai rai có thể tìm các sạp cà phê vợt nằm trên quận Ninh Kiều. Cà phê vợt góc đường Thủ Khoa Huân, cạnh bảo tàng Cần Thơ là một địa chỉ quen thuộc được người bản địa ưa chuộng. Quán thu hút mọi tầng lớp lao động từ người già, hưu trí đến học sinh, sinh viên.
Cô Nguyễn Thị Hạnh, ngụ tại phường Tân An, quận Ninh Kiều là đời thứ 2 bán cà phê vợt. Mỗi ngày cô dậy từ 4h sáng, bắc bếp than đun nước sôi, châm vợt cà phê đón khách. Chỉ một xe đẩy nhỏ, quán bán những loại cà phê đơn giản như: đen, nâu, bạc sỉu. Mỗi ly có giá 12.000 đồng, có thể uống nóng, lạnh tùy thích.
Cô Hạnh mở hàng cà phê được hơn 47 năm. Khách của cô chủ yếu là người cao tuổi, hưu trí. "Thanh niên cũng có, chủ yếu là người làm văn phòng quanh đây còn cuối tuần thường có bọn trẻ tụ tập vì chỗ ngồi rộng, thoáng", cô chia sẻ.
Cô Nguyễn Thị Hạnh, 57 tuổi bán cà phê vợt hơn 47 năm. Ảnh: Lữ Nguyên.
Ly cà phê nhỏ đơn giản, nhưng để ngon, người chế biến phải rất rang xay rất cầu kì. Hạt được rang nhuyễn, để lửa liu riu, sau 20 phút phải đảo một lần đến khi hạt nổ tanh tách, thơm mùi thì đem xay. Cà phê cô Hạnh ngon bởi vì bán đến đâu, rang đến đấy, không giữ lại qua ngày khác. Hơn nữa, cà phê phải đựng trong ly nóng sạch, nước thật sôi mới làm dậy mùi hương.
Mỗi ly cà phê được đựng trong chén sứ nhỏ màu trắng, kèm đĩa con và thìa nhỏ để khuấy. Ảnh: Lữ Nguyên.Mỗi ly cà phê được đựng trong chén sứ nhỏ màu trắng, kèm đĩa con và thìa nhỏ để khuấy. Ảnh: Lữ Nguyên.
Cà phê vợt không dùng phin pha nên có hương vị đặc trưng khó lẫn. Hương thơm nồng nàn, cái đắng tan vào lưỡi, xen lẫn mùi rang xay khen khét, thêm chút ngọt béo của lớp sữa đặc dưới đáy ly khiến thực khách nhâm nhi cả ngày không chán.
Cô Hạnh tự chế chiếc gáo cả có cán dài hơn 20 cm để lấy nước sôi. "Ngày đầu mới bán, tôi bị bỏng nhiều lắm. Không cẩn thận, khói bốc lên làm rộp hết bàn tay, nhưng càng về sau càng quen. Giờ hỏi bán được bao nhiêu ly tôi cũng không nhớ được", cô chia sẻ.
Cô Hạnh sử dụng gáo cả dài để rót nước vào ấm nhỏ pha cà phê. Ảnh: Lữ Nguyên.
Ấm cà phê thơm nóng nghi ngút khói trở thành hình ảnh đáng nhớ làm người dân bến Ninh Kiều mỗi lần đi xa về đều ghé lại quán. "Mình thích uống cà phê đen ở đây vì ngon và thơm đậm mùi, không có vị bắp pha như các chỗ khác.", Lữ Công Nguyên, một vị khách quen của quán chia sẻ.
Cô Hạnh sử dụng gáo cả dài để rót nước vào ấm nhỏ pha cà phê. Ảnh: Lữ Nguyên.Quán bán từ 4h sáng hàng ngày. Cuối tuần là những ngày đông khách nhất. Góc phố chật ních người, mỗi người một ly ghế nhựa, trò chuyện râm ran cả buổi.
Cà phê vợt được biết đến với những cái tên khác như cà phê bít tất, cà phê kho. Cà phê này bắt nguồn từ người lao động gốc Hoa ở Sài Gòn vào thế kỷ XX tại quận 5, sau đó dần phổ biến sang các tỉnh miền Tây, Đông Nam Bộ.
Những quán cà phê 'bô lão' danh tiếng lâu năm ở Sài Gòn
Ngọc Diệp